Vergelijkend overzicht leerlingvolgsystemen Boom LVS, Cito Leerling in Beeld, DIA en IEP

Veel scholen oriënteren zich op een nieuw leerlingvolgsysteem (LVS). Het vergelijken van alle toetsaanbieders kan behoorlijk wat tijd in beslag nemen. Wat daarbij belangrijk is voor jouw school, zal afhankelijk zijn van verschillende factoren; je onderwijs, populatie en visie op toetsen. We helpen je wat meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden. Handig toch?!

Waar let je op bij een nieuw Leerlingvolgsysteem?

In het oriëntatieproces voor het kiezen van een nieuw LVS, kun je bijvoorbeeld kijken naar:

 

• Afnametijden en momenten
• Rapportages
• Kindvriendelijkheid
• De manier van afname, bijvoorbeeld voor digitaal of papier, of liever een mix van deze twee.
• Aangeboden vaardigheden

 

Het kan ook goed zijn om naar meer aspecten te kijken, zoals:

• Het oordeel van de Expertgroep Toetsen PO
• De implementatietraining die wel of niet inbegrepen is
• De prijs

 

Keuzevrijheid of totaalpakketten bij een nieuw LVS

Een belangrijke vraag voor veel scholen is; wat willen we met toetsen? Sommige scholen hebben in hun toetsvisie opgenomen dat ze breder willen kijken dan rekenen en taal.

 

Er zijn verschillende opties om te overwegen, zoals de leermotivatie, de leerpotentie of leerstrategieën. Wil je liever alleen rekenen en taal toetsen? Ook dat is geen gek idee. Veel scholen willen de toetsdruk immers zo laag mogelijk houden. Kijk dan naar een leerlingvolgsysteem met wat meer keuzevrijheid.

Ook is het mogelijk -en dat zie je de laatste tijd veel meer- dat scholen hun eigen systeem samenstellen met toetsen van verschillende volgsystemen. Zo kiezen ze bijvoorbeeld de woordenleestoets van het ene systeem en de begrijpend lezen toets van het andere.

Dat kan prima, want er is altijd wel een normschaal (percentielen, I t/m V, vaardigheidsscores e.d.) die overeenkomt met de door de school gebruikte schaal. Zie daarvoor ook het overzicht hieronder. Tenslotte is er altijd nog het DLE Boek om de DLE's af te lezen.

 

Bij sommige leerlingvolgsystemen heb je alleen een totaalpakket, en bij sommige kun je heel gericht kiezen wat past bij jouw wensen. Bekijk dit goed, want waarom zou je betalen voor toetsen die je niet gaat gebruiken?

 

Kleine details, grote impact

Bij het zoeken naar een nieuw LVS is het handig te letten op de kleine verschillen. Soms lijkt het of verschillen heel minimaal zijn of er weinig toe doen. Maar het kan nuttig zijn hier goed op te letten.

 

Neem bijvoorbeeld afnametijden en het aantal delen. Op het eerste gezicht lijkt een verschil van 5 minuten klein, maar als je de toets bij 20 leerlingen moet afnemen kan een kortere toets je al snel veel tijd schelen. Bij een toets van 5 minuten kost de toets met 20 leerlingen dan 100 minuten. Duurt eenzelfde toets slechts 1 minuut, dan kost de toets je maar 20 minuten. Dat scheelt je dus meer dan een uur afnametijd.

 

Het kiezen/samenstellen van een LVS neemt veel tijd in beslag, 

daarom hebben we alvast het een en ander voor je uitgezocht. 

In dit overzicht

vind je een handige vergelijking van de vier goedgekeurde leerlingvolgsystemen: 

Boom LVS, Cito Leerling in beeld, DIA en IEP. 

We vergelijken deze op basis van onder andere de afnametijden, rapportagemogelijkheden, en natuurlijk de kosten. 

Doe er je voordeel mee.

Whitepaper over interventies na Boom LVS-toets Begrijpend Lezen

Piers van der Sluis heeft een zeer verhelderend whitepaper geschreven 

over onderstaand onderwerp

Download hieronder de whitepaper: 

    Passende interventies na analyse     

Minimale Toetsing LVS

Steeds vaker lees ik van scholen

dat ze streven naar
een minimale toetsing

in het kader van het LVS. 

De reden is bijna altijd dat ze 
'al dat getoets' een beetje te veel

van het goede vinden. 

Hieronder geef ik aan op welke
wijze de toetslast teruggebracht
kan worden tot het minimum.

De wet- en regelgeving van 2014 (Wet Eindtoetsing PO en Toetsbesluit PO) biedt scholen naast de verplichting tot het hanteren van een leerling- en onderwijsvolgsysteem anderzijds veel ruimte voor de invulling daarvan. 

Het eerste schema hieronder kan worden gezien als een sobere standaard aanpak. In groep 1 en 2 vind ik het toepassen van landelijk genormeerde toetsen onwenselijk vanwege de vele bezwaren die eraan kleven.
Ik zou me daarom beperken tot het (gestructureerd) observeren en registreren van in het bijzonder de functieontwikkeling. In groep 3 t/m 8 vind ik eens per jaar toetsen met landelijk genormeerde, methodeonafhankelijke toetsen voldoende, omdat de methodegebonden toetsen en de observaties van de leerkracht er immers al voor zorgen dat de voortgang in de leerstof wordt bewaakt.

De landelijk genormeerde, methodeonafhankelijk toetsen zijn er namelijk voor om het niveau (de kwaliteit ten opzichte van de landelijke norm) te bewaken: 'Lopen we een beetje in de pas met onze manier van werken?' Verder zijn ze handig om voor de leerling het ontwikkelingsperspectief te bewaken. In de groepen 4 en 5 zou ik wel twee maal het technisch lezen en hoofdrekenen toetsen, omdat die ontwikkeling daar veel sneller gaat. In groep 8 zou ik de toetsen in de eerste helft van het schooljaar afnemen, vanwege het vroegtijdig kunnen opmaken van een schooladvies en vanwege de eindtoets die in april wordt afgenomen. Om na te gaan of eruit gekomen is wat erin zit, kan in groep 6 of in groep 7/8 een klassikale intelligentietest worden afgenomen, waarmee tevens een (pré)advies VO kan worden geformuleerd. Aanvullend zou in groep 6/7/8 nog een test kunnen worden afgenomen, die iets zegt over de leermotivatie, het doorzettingsvermogen en het zelfvertrouwen. Hieronder het voorbeeld van een afnameschema, waarbij gekozen is voor een eenmalige afname per onderdeel per leerjaar.

Afnameschema leerling- en onderwijsvolgsysteem

Groep	het hele jaar	september t/m januari*	februari t/m juni*
1	observeren FO
2	observeren FO
3			toetsen TL, HR, RW, SP
4		toetsen TL en HR	toetsen TL, HR, BL, RW, SP
5		toetsen TL en HR	toetsen TL, HR, BL, RW, SP
6			toetsen TL, HR, BL, RW, SP
7			toetsen TL, HR, BL, RW, SP
8		toetsen TL, HR, BL, RW, SP	eindtoets

FO = functieontwikkeling, TL = technisch lezen, HR = hoofdrekenen, BL = begrijpend lezen, RW = rekenen/wiskunde, SP = spellen

*) De afname van de toetsen kan worden gespreid over de beschikbare onderwijsmaanden, zodat de toetslast zo draaglijk mogelijk is: maximaal één toets per onderwijsmaand. Andere verdelingen over het jaar zijn mogelijk (bijvoorbeeld eens in de twee maanden een toets).

Voor scholen die minimaal willen toetsen kan onderstaand afnameschema volstaan.
Het voldoet aan de wensen van de onderwijsinspectie en is het absolute minimum.

Minimaal afnameschema leerling- en onderwijsvolgsysteem

Groep	het hele jaar	okt., nov., dec.*	maart, april, mei*
1	observeren FO
2	observeren FO
3			toetsen RW, SP
4			toetsen BL, RW, SP
5			toetsen BL, RW, SP
6			toetsen BL, RW, SP
7			toetsen BL, RW, SP
8		toetsen BL, RW, SP	eindtoets

FO = functieontwikkeling, BL = begrijpend lezen, RW = rekenen/wiskunde, SP = spellen

*) De afname van de toetsen kan worden gespreid over de beschikbare onderwijsmaanden, zodat de toetslast zo minimaal mogelijk is: maximaal één toets per onderwijsmaand. Andere verdelingen over het jaar zijn mogelijk (bijvoorbeeld eens in de drie maanden een toets).

Voor alle genoemde functies zijn instrumenten beschikbaar in het Boom LVS, dat in zijn opzet aansluit bij de wens van sommige scholen om minimaal te toetsen. Het pakket kent namelijke een 'Kern' waarbij alleen Begrijpend Lezen, Rekenen/Wiskunde en Spellen worden getoetst. Bovendien is de normering continu, waardoor de school zelf kan bepalen wanneer (in welke onderwijsmaand) zij welke toets wil afnemen.
Een en ander kan de toetslast tot een minimum beperken.

Ouders starten nieuwe school. Welk LVS kozen zij?

Voor de makers van een LVS is het mooi om te zien dat hun systeem is gekozen voor een nieuw te starten school. Het team kan bij zo'n frisse start namelijk in alle vrijheid een keuze maken.

Dat dan uiteindelijk jouw LVS het beste bij de nieuwe school blijkt te passen, doet je goed: de opzet en de middelen spreken blijkbaar aan. 

In dit voorbeeld (de gegevens van de school zijn bij mij bekend) betreft het ons Boom LVS. Hieronder een gedeelte uit de Schoolgids (concept) van de nieuwe school. Daarin valt goed te lezen welke eigenschappen van het LVS de doorslag hebben gegeven.

Alles over Didactische LeeftijdsEquivalenten (DLE's)

'Alles' is natuurlijk te veel gezegd, maar wanneer u hieronder op de door mij verzamelde artikelen klikt,  zult u zien dat er op veel vragen een antwoord is te vinden ...

1   Het verantwoord gebruik van Didactische LeeftijdsEquivalenten

2   DLE's gebruiken bij het volgen van leerlingen

3   A-E (I-V) of DLE?

4   Is een behaalde DLE altijd hetzelfde waard?

5   De voordelen van DLE's

6   Kritiek op DLE's weerlegd

7   Geschiedenis van de DLE's

8   AVI of DLE?

9   Moet je bij een zittenblijver de Didactische Leeftijd doortellen?

10 Hoe maak je een DLE-schaal?

11 Afwijking op de DL

12 Perspectief VO op basis van DLE's (LeerRendement)

13 DLE-LVS

14 Vraag en Antwoord

Overstappen naar Boom LVS. Waarom doen wij dit?

Zelden werd in de nieuwsbrief van een school zo grondig uit de doeken gedaan waarom men overstapt naar het Boom LVS.   

Hieronder de hele tekst. 

Naam en adres van de school zijn bij mij bekend.

De afgelopen weken zijn onze kinderen weer onderworpen aan landelijke toetsen. Voor Technisch Lezen en Rekenen hanteren wij de Cito toets en voor Begrijpend Lezen en Spelling zijn wij overgestapt op de Boom toetsen. Vorig jaar hebben we de Begrijpend Leestoetsen ingevoerd en dit jaar zijn we overgestapt op de Boom Spellingtoets.

Waarom doen wij dit?

In de eerste plaats vanuit de jarenlange onvrede over de positie van het Cito instituut en de invloed van Cito op het curriculum van de scholen. Cito heeft jarenlang het alleenrecht gehad op het gebied van de landelijke toetsen. Ondanks kritiek op de toetsen van het leerlingvolgsysteem (LVS) waar u de mooie grafiekjes van kent, heeft Cito zich niet echt ingezet om inhoudelijke verbeteringen aan te brengen. Ondanks wetenschappelijk onderzoek, dat kinderen niet met een fout woordbeeld geconfronteerd moeten worden, bleef de spellingtoets in multiple choice vorm lange tijd gehandhaafd met de juiste spelvorm tussen drie foute spelvormen. Ook de plaatjes bij de toetsitems waren over het algemeen knullig en niet eenduidig te noemen; bij de toets begrijpend lezen zijn kinderen meer bezig met het zoeken naar de zinnen in ellenlange teksten en het omslaan van bladzijden dan met het leesbegrip.

Cito bracht wel regelmatig na een aantal jaren een vernieuwde versie op de markt, maar deze brachten meer verandering op het gebied van de statistische verwerking dan op het gebied van inhoud. Ondanks het feit dat het zeer moeilijk was om tegen de hegemonie van het machtige Cito instituut in te gaan, dat al lang geen overheidsinstituut meer is, waren er toch een aantal partijen die de uitdaging durfden aangaan. Op dit moment zijn er een aantal leerlingvolgsystemen op de markt die alle zijn goedgekeurd (Cotan gecertificeerd).

Binnen onze overkoepelende onderwijsorganisatie is ongeveer 5 jaar geleden een aantal scholen gaan onderzoeken waarin de Boom toetsen verschilden van de Cito toetsen en hebben op basis van hun bevindingen ervoor gekozen om voor een aantal vakken of alle vakken de Cito toets in te ruilen voor de Boom variant.

Kenmerken van het Boom LVS

1. De Boom toets zit niet vast aan bepaalde toetsmomenten, maar is continu genormeerd.
2. De Boom toets hoeft maar een keer per jaar afgenomen te worden, maar kan desgewenst vaker worden afgenomen, omdat de leeftijd van de leerling ‘meeloopt’ met de normering.
3. Toetsen afnemen kost weinig tijd. De meeste toetsen zijn af te nemen binnen een lesuur.
4. Het Boom leerlingvolgsysteem is een sterk instrument om de prestaties van onze leerlingen te volgen en zijn methode onafhankelijk (evenals het Cito).
5. Boom toetsen sluiten aan bij alle eindtoetsen.
6. De opmaak van de Boom toetsen is zeer kindvriendelijk.
7. Op de grafiek die u te zien krijgt, ziet u de DLE (didactische leeftijdsequivalent) van uw kind. De didactische leeftijd is het aantal maanden dat uw kind onderwijs heeft gevolgd. Op basis van het aantal maanden wordt een didactische leeftijd bepaald. Op de grafiek ziet u hoe uw kind scoort voor het besproken vak ten opzichte van leerlingen met dezelfde didactische leeftijd.

Wilt u de nieuwe brochure van 

het complete Boom LVS zien?

Klik dan hier.

Meer informatie

Omdat het verschil tussen het werken met vaardigheidsscores zoals het Cito en met DLE’s zoals bij Boom nog wat uitgebreider te lezen, verwijs ik u naar de blog van toetsauteur Teije de Vos: testen-en-toetsen.blogspot.com.

In het kort leest u dat de toetsen transparanter, pedagogischer, duidelijker en flexibeler beoordeeld worden ten opzichte van de Cito toets.

Nog een reden …

Nog een bijkomende reden waarom scholen kiezen voor een ander toetssysteem is de ‘opgedreven normering’ van het Cito LOVS.

Er wordt in het land veel aan Cito training gedaan, ook met speciaal door Cito ontwikkelde trainingstoetsen. Ook staan Cito toetsen regelmatig op Marktplaats te koop. Hierdoor wordt de gemiddelde score opgedreven en wordt een II niveau al gauw een III niveau etc.

Overstappen niet zonder slag of stoot

Overstappen op een ander toetssysteem gaat niet zonder slag of stoot. Voor de leerkrachten is het ook even wennen. Het invoeren gaat op een andere wijze dan bij het Cito. Vooral in de bovenbouw is het schakelen even lastig. Toch hebben we de Spelling en Begrijpend Lezen voor alle groepen tegelijk ingevoerd en hebben er niet voor gekozen om deze in de bovenbouw af te bouwen.

Het Cito-pakket was weer vernieuwd en we hadden dan ook de nieuwe versie van Cito moeten aanschaffen. Daar hebben we niet voor gekozen.

Volgend schooljaar gaan wij ons oriënteren op Rekenen en Technisch Lezen. Rekenen is bewust nog niet gekozen omdat de toetsinhoud erg ver afstaat van de methode Wereld in Getallen. Dit zou bij een methode onafhankelijke toets niet erg moeten zijn, maar er is in de toets sprake van te veel stof die in een leerjaar WIG nog niet is aangeboden maar wel getoetst wordt*. Wij proberen zorgvuldig te werk te gaan bij deze verandering en houden u op de hoogte!

*) Opmerking van Teije de Vos: in de vernieuwde versie (2019) is aan dit probleem tegemoet gekomen.

Lees eventueel ook nog Een brief: 'Leve de SVT !!!'

Frustreer ze niet met toetsen ...

In de brochure over het Boom LVS vertellen gebruikers over hun ervaringen. 

Eén van hen is Tseard Kuperus van  Basisschool De Librije uit Gorredijk.

Klik hier voor de mening van andere gebruikers